Omnivoor
De eekhoorn is een echte alles eter. Hoewel er eekhoornsoorten zijn die kritischer zijn op hun dieet zijn de meeste eekhoorns in de Nederlandse bossen en tuinen dat niet en eten ze alles dat enigszins verteerbaar is. Dit varieert van noten, inheemse eikels, zaden, fruit, vogeleieren, insecten, bloemen, knoppen, bladeren, jonge twijgjes en zelfs kadavers van vogels en kleine zoogdieren.
Sommige soorten zoals de Amerikaanse grijze eekhoorn en de rode eekhoorn willen graag zout gebruiken. Soms kun je ze zien snoepen van het zout dat gestrooid wordt op de wegen als het gesneeuwd heeft.
De eekhoorn eet dagelijks 5 tot 7 procent van zijn lichaamsgewicht aan voedsel. Dat is voor een volwassen eekhoorn 15 tot 20 gram.
Winter en zomermenu
In de bossen zijn in de herfst en vroege winter de noten en zaden van beuken, eiken, dennen, esdoorns en sparren populair evenals kastanjes en walnoten. De extra vetaanzet die een eekhoorn realiseert voordat de winter valt, is beperkt al gaan eekhoorns in ruime conditie de winter in. De winterstrategie is dat er, net als andere knaagdieren doen, een voorraad wordt aangelegd en door weinig activiteit een laag voedselverbruik is. Ze verstoppen noten en zaden in ondiepe kuiltjes of in boomholtes. Door het aanleggen van voorraden noten en zaden dragen de eekhoorns op een natuurlijke wijze bij aan de verspreiding van bomen- en struikensoorten. Niet benutte voedselvoorraden kunnen immers gaan kiemen in het voorjaar.
In de late winter en vroege lente, als er niet veel zaden meer te vinden zijn, schakelen eekhoorns over op deze voedselvoorraden. Het menu verandert dan geleidelijk ook naar knoppen, scheuten en bloesems van bomen en struiken en naar zwammen.
Eekhoorns zien we meer in naaldbossen en gemengde bossen dan in loofbossen. Bij loofbossen vallen de vruchten op de grond terwijl bij naaldbossen de denneappels en hun energierijke pitten nog lange tijd hoog in de bomen hangen. Dit zorgt voor minder voedselconcurrentie.
Levend voer
Vooral aan het einde van een dracht en in de zoogperiode zoeken eekhoornwijfjes ook naar dierlijk materiaal voor hunzelf en de jongen. Dierlijk eiwit is hoogwaardig en makkelijker te verteren dan plantaardig eiwit. In het voorjaar kunnen eekhoorns daarom eieren en zelfs jonge vogels roven en verorberen. Ook larven en torren worden gegeten.
Als bijvoeding zijn gedroogde meelwormen geliefd hoewel het raadzaam is om de hoeveelheid beperkt te houden.
Eikels en kastanjes
Hoewel de naam eekhoorn anders doet vermoeden behoren eikels niet tot populaire voeding van eekhoorns. Eikels bevatten looizuur wat slecht verteerbaar is. De verteerbaarheid van de Hollandse eik (zomer- en wintereik) zijn beter dan die van de Amerikaanse eik. Maar ook eikels van de Hollandse eik worden enkel gegeten door eekhoorns bij gebrek aan ander voedsel. Boomvruchten uit naaldbomen zoals cedernoten en cypressenzaad hebben de voorkeur boven eikels.
We kennen in Nederland tamme en wilde kastanjes, soorten die overigens niet verwant aan elkaar zijn. De wilde kastanjes (of paardenkastanje) worden door veel dieren zo ook door eekhoorns niet gegeten. Wilde kastanjes zijn bitter van smaak en zijn door het hoge gehalte aesculine zelfs enigszins giftig. De tamme kastanje is een zetmeelrijke noot die bovendien rijk aan vitamine C is. Tamme kastanjes wordt door eekhoorns graag gegeten.
Links is de tamme kastanje, verteerbaar voor eekhoorns.
te zien, deze is eetbaar. Rechts de wilde kastanje; niet geschikt voor eekhoorns.
Eekhoorns bijvoeren
Eekhoorns kun je in je tuin bijvoeren in een speciaal eekhoornvoederhuisje. Er zijn vele soorten eekhoornvoer op de markt, maar de meeste zijn helaas te rijk aan graanproducten. Het beste eekhoornvoer voor eekhoorns in je tuin is een mix van grove zonnebloempitten, pompoenpitten en verschillende ongepelde noten. Ongepelde haver is van de graansoorten het best geschikt voor eekhoorns. De schil van de haver beschermt de vetrijke kern goed wanneer de eekhoorns het voer verstoppen en de kern biedt van alle granen de beste energie voor eekhoorns.
Goed eekhoornvoer bevat geen pinda’s. Pinda’s worden door eekhoorns maar matig verteerd en bevatten vaak schimmelsporen die schadelijk zijn voor eekhoorns. Zeker met doppinda’s dient met voorzichtig te zijn.
Een pinda is geen noot maar een boon. Bepaalde variëteiten pinda’s bevatten hoge gehaltes trypsine, een stofje wat de eiwitvertering tegewerkt. Overmatige consumptie van pinda’s bij eekhoorns zorgt voor doffe vachten en een slechte algehele conditie.
Grote zonnebloempitten kunnen de eekhoorns goed vastpakken om de schillen te verwijderen, bij kleine zonnebloempitten lukt dat veel lastiger. In de kern van de zonnepitten vinden eekhoorns qua structuur en voedingswaarde een uitstekend alternatief voor de pijnboompitten die ze in de naaldbossen uit denneappels halen. In een goed eekhoornvoer zitten ook veel ongepelde noten zoals hazelnoten in dop, cedernoten en eventueel walnoten en beukennoten. De eekhoorns zijn op het eekhoornvoederhuis zo een tijdje bezig met het openmaken van de nootjes en de kwaliteit van de noten blijft door de harde bast goed behouden!
Tips hoe je het beste eekhoornvoer in een eekhoornvoederhuisje kunt aanbieden, vind je hier.
Het jaarrond aanbieden van drinkwater in een ondiepe schaal is aan te raden.
